Nagła głuchota, znana także jako nagła głuchota idiopatyczna (SSNHL), jest stanem, który może dramatycznie wpłynąć na jakość życia, wprowadzając pacjentów w świat ciszy bez żadnego ostrzeżenia. Ta niespodziewana utrata słuchu, zwykle dotykająca jednego ucha, często pojawia się znienacka lub rozwija się w ciągu kilku dni. SSNHL wciąż pozostaje dla wielu medyczną zagadką – przyczyny tej choroby są różnorodne i często trudne do zidentyfikowania, a standardowe metody leczenia, choć czasami skuteczne, nie zawsze przynoszą pożądane rezultaty.
W tym kontekście, tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) wzbudza coraz większe zainteresowanie jako potencjalna metoda leczenia SSNHL. HBOT, czyli procedura polegająca na wdychaniu czystego tlenu w warunkach zwiększonego ciśnienia atmosferycznego, jest znana z szerokiego spektrum zastosowań – od przyspieszenia procesu gojenia się ran, poprzez neutralizowanie skutków choroby dekompresyjnej, aż po wspomaganie procesu leczenia autyzmu czy depresji. Czy jednak tlenoterapia hiperbaryczna może okazać się skuteczna również w przypadku nagłej głuchoty?
SSNHL | Czym jest nagła głuchota?
Nagła głuchota idiopatyczna, znana również jako SSNHL (Sudden Sensorineural Hearing Loss) lub nagły niedosłuch czuciowo-nerwowy, jest medycznym stanem charakteryzującym się niespodziewaną, szybką utratą słuchu, zazwyczaj dotyczącą jednego ucha.
To zjawisko, określane jako „idiopatyczne”, wskazuje na brak rozpoznanych źródeł lub wyzwalaczy, stanowiąc tym samym wyzwanie dla lekarzy i innych specjalistów. Według definicji medycznej, SSNHL to spadek słuchu przekraczający 30 decybeli, rozwijający się w ciągu maksymalnie trzech dni. Ta nagła utrata zmysłu może być zaskakująca i dezorientująca dla osób, które jej doświadczają, ponieważ często towarzyszy jej brak ostrzeżenia lub łatwo rozpoznawalnych wcześniejszych symptomów.
Pacjenci często zgłaszają nagłe pogorszenie słuchu w jednym uchu – prawym lub lewym – co może być mylące i przerażające. Chociaż rzadziej zdarza się, że problem dotyka obu uszu jednocześnie, takie przypadki również są notowane. Najbardziej narażone na SSNHL są osoby w średnim wieku, szczególnie te między 40. a 60. rokiem życia, jednak nie jest to regułą, gdyż dolegliwość ta może dotknąć również młodszych pacjentów. Różnorodność wiekowa osób dotkniętych nagłą głuchotą dodatkowo komplikuje proces diagnozowania i leczenia.
Skąd bierze się nagła głuchota?
Wśród specjalistów medycznych istnieją różnorodne teorie próbujące wyjaśnić, co jest przyczyną nagłej głuchoty. Okazuje się, że ta złożona i często enigmatyczna dolegliwość może wynikać z szeregu czynników, w tym:
- Kwestii związanych z układem naczyniowym: Istnieje przypuszczenie, że nagła głuchota może wynikać z problemów związanych z przepływem krwi w uchu wewnętrznym. Szczególną rolę odgrywają tutaj naczynia krwionośne zaopatrujące nerw słuchowy. Jeśli przepływ krwi zostaje zaburzony, może to doprowadzić do niedotlenienia i uszkodzenia komórek nerwowych odpowiedzialnych za przekazywanie sygnałów dźwiękowych do mózgu. To z kolei często prowadzi do nagłego i znaczącego spadku zdolności słuchowych.
- Infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych: Inną rozpatrywaną przyczyną są infekcje wirusowe, które mogą mieć wpływ na ucho wewnętrzne i nerw słuchowy. Choroby takie jak grypa, opryszczka czy cytomegalia mogą prowadzić do stanu zapalnego i upośledzenia mikrokrążenia w uchu. Zmniejszony przepływ krwi i potencjalne uszkodzenie tkanek ucha mają swój wkład w nagłą utratę słuchu. Wirusy mogą atakować zarówno bezpośrednio struktury ucha, jak i pośrednio, poprzez wpływ na ogólny stan zdrowia organizmu.
- Zaburzeń immunologicznych: Trzecią rozważaną przyczyną SSNHL są procesy autoimmunologiczne, w których układ odpornościowy błędnie identyfikuje komórki ucha jako obce i rozpoczyna ich atak. Produkcja przeciwciał skierowanych przeciwko własnym komórkom ucha może prowadzić do ich uszkodzenia lub zniszczenia, co w konsekwencji powoduje utratę słuchu. Zaburzenia te mogą być wyzwalane przez różnorodne czynniki, w tym choroby autoimmunologiczne, stres lub niektóre infekcje.
Leczenie nagłej głuchoty
Biorąc pod uwagę różnorodność potencjalnych czynników prowokujących problemy ze słuchem oraz złożoność w diagnozowaniu głuchoty idiopatycznej, nie udało się jeszcze ustalić uniwersalnej, w pełni skutecznej metody leczenia.
W zależności od indywidualnych cech danego przypadku, w terapii SSNHL mogą być wykorzystywane różne rodzaje leków, takie jak:
- środki poprawiające mikrokrążenie w uchu,
- leki antykoagulacyjne zapobiegające powstawaniu zakrzepów,
- medykamenty przeciwobrzękowe,
- środki przeciwwirusowe,
- leki ograniczające agregację płytek krwi.
Nagła głuchota a tlenoterapia hiperbaryczna
W obliczu braku jednoznacznie skutecznych metod leczenia nagłej głuchoty idiopatycznej, tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) zyskuje na popularności jako potencjalna alternatywa terapeutyczna SSNHL. To nowoczesne rozwiązanie polega na zwiększaniu ciśnienia parcjalnego tlenu (ilości rozpuszczonego tlenu) w płynach ucha wewnętrznego, co może przynieść znaczną ulgę w przypadkach uszkodzeń strukturalnych. Podanie tlenu pod zwiększonym ciśnieniem poprawia reologiczne właściwości krwi i wspiera mikrokrążenie, co z kolei przyczynia się do tworzenia lepszych warunków dla regeneracji struktur ucha wewnętrznego.
Zgodnie z wynikami badań przeprowadzonych w Centralnym Szpitalu Klinicznym Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie, znacząca większość pacjentów (77%) poddanych leczeniu w komorze hiperbarycznej zgłosiła ustąpienie lub zmniejszenie subiektywnych objawów SSNHL. Co istotne, terapia HBOT jest uznawana za metodę bezpieczną – wśród osób z niej korzystających nie odnotowano niepożądanych efektów ubocznych.
Eksperci podkreślają, że wczesne wdrożenie hiperbarycznej terapii tlenowej znacząco zwiększa szanse na poprawę stanu pacjenta, a w niektórych przypadkach może nawet doprowadzić do całkowitego wyeliminowania problemów ze słuchem. Zazwyczaj wystarczająca okazuje się być seria 10 zabiegów, choć w niektórych sytuacjach konieczne może być przeprowadzenie wspomnianej serii nawet trzykrotnie.
